ห้างหุ้นส่วน
สัญญาเข้าหุ้นส่วนสามัญตกลงว่า
ถากิจการขาดทุน หุ้นส่วนจะแบ่งกำไรให้หุ้นส่วนอีกคนหนึ่ง
เป็นคำรับรองของหุ้นส่วนคนหนึ่ง
มิใช่ว่ากรณีหุ้นส่วนนั้นไม่ต้องรับผิดชอบสำหรับหนี้ของห้างหุ้นส่วนต่อบุคคลภายนอก
สัญญาดังกล่าวเป็นสัญญาเข้าหุ้นส่วนสามัญ
เพราะเป็นสัญญาซึ่งนายหมัดกับนายประทานตกลงเข้ากัน
เพื่อทำกิจการซื้อโคส่งไปขายต่างประเทศร่วมกัน
ด้วยประสงค์จะแบ่งปันกำไรอันจะพึงได้จากกิจการที่ทำนั้น
แม้ในสัญญาเข้าหุ้นส่วนจะตกลงกันด้วยว่า ถ้ากิจการขาดทุน
นายประทานจะแบ่งเงินเป็นกำไรให้นายหมัดไม่ต่ำกว่าเดือนละสองพันบาท
ก็เป็นเพียงคำรับรองของนายประทานต่อนายหมัดเท่านั้น
มิใช่ว่ากรณีจะไม่เข้าบทบัญญัติมาตรา ๑๐๒๕ แห่ง ป.พ.พ.
อันจะทำให้นายหมัดไม่ต้องรับผิดชอบสำหรับหนี้สินของห้างหุ้นส่วนต่อบุคคลภายนอกก็หามิได้
(ฎีกาที่ ๑๑๕๙/๒๕๑๐)
การที่รายได้จากกิจการค้าโคตกตกต่ำ และนายหมัดกับนายประทานมีเหตุบาทหมางกัน
ทั้งนายประทานยังอ้างว่านายหมัดมิได้ออกเงินลงทุนร่วมหุ้นด้วย เช่นนี้
ห้างหุ้นส่วนจึงเหลือวิสัยที่จะดำรงอยู่ต่อไปได้ตามมาตรา ๑๐๕๗ (๓)
มีเหตุที่ศาลจะสั่งให้เลิกได้
และกรณีเช่นนี้นายหมัดมีสิทธิฟ้องขอให้ศาลสั่งเลิกห้างหุ้นส่วนได้โดยไม่จำเป็นต้องบอกกล่าวล้วงหน้าไม่น้อยกว่า
๖ เดือน ตามมาตรา ๑๐๕๖ (ฎีกาที่ ๑๙๕๖/๒๕๑๗)
เมื่อห้างหุ้นส่วนเลิกกันแล้วก็ให้จัดการชำระบัญชีตามมาตรา ๑๐๖๑ ดังนั้น
คดีนี้จึงวินิจฉัยให้เลิกห้างหุ้นส่วนระหว่างนายหมัดกับนายประทาน
และให้ตั้งผู้ชำระบัญชี |